Choć każdy niekontrolowany proces spalania materiałów palnych określa się tą samą nazwą, to jednak pożar pożarowi nierówny. Wszyscy wiemy, czym grozi zaprószenie ognia na stacji benzynowej, a co dopiero na ogromnej platformie wydobywczej, gdzie przetaczają się hektolitry łatwopalnej ropy? W takich miejscach akrylowe farby ogniochronne to zdecydowanie za mało.
Fot. Wikimedia Commons
Wielkość i charakter pożaru zależą od wielu czynników – rodzaju materiału palnego, wentylacji, czynników tłumiących itd. Aby jednak mieć pewien punkt odniesienia wykreślono tzw. krzywe temperatury (opisujące jej zmiany w czasie) i wyróżniono dwa typy pożarów – celulozowy i węglowodorowy.
Pożar celulozowy to ten, z którym spotykamy się najczęściej, jego ofiarą padają bowiem budynki komercyjne i infrastruktura. Materiałem palnym są w tym wypadku tworzywa wykorzystywane na co dzień – papier, drewno lub tekstylia. Ogień rozprzestrzenia się więc, pochłaniając np. meble lub pokrycia podłóg czy ścian.
W tego typu pożarze temperatura rośnie stosunkowo powoli – do 900°C dochodzi dopiero po około godzinie. Wystarczy jednak kilka minut, by słupek rtęci wskazał ponad 500°C, w której to temperaturze stal zaczyna się już odkształcać, ostatecznie zaś temperatura dojść może do 1100°C. Nie należy więc bagatelizować tego typu pożarów – farba ogniochronna w budynkach użyteczności publicznej to konieczność.
Krzywa przyrostu temperatury dla pożaru celulozowego. Fot. microthermgroup.com
Pożar węglowodorowy jest dużo bardziej niebezpieczny i wybucha najczęściej na platformach wydobywczych, zakładach petrochemicznych, instalacjach LPG. Paliwem są w tym wypadku łatwopalne oleje, gazy lub chemikalia.
Ten typ pożaru charakteryzuje się niezwykle szybkim przyrostem temperatury. W ciągu zaledwie pięciu minut może ona przekroczyć 900°C! Ogień rozprzestrzenia się błyskawicznie, a pojawiający się płomień jest gwałtowny i niespokojny. Często pożarowi temu towarzyszą wybuchy lub zjawisko zwane pożarem strumieniowym (ang. jet fire) – strumień ognia rozwijający się z prędkością nawet 540 km/h, pojawiający się gdy dojdzie do zapłonu ulatniającego się gazu pod ciśnieniem lub wycieku łatwopalnej cieczy.
Krzywa przyrostu temperatury dla pożaru węglowodorowego. Fot. microthermgroup.com
Wszędzie tam, gdzie istnieje zagrożenie pożarem węglowodorowym, stosuje się najbardziej niezawodny typ zabezpieczeń ogniochronnych – epoksydowe farby ogniochronne. W miejscach zaś narażonych na pożary celulozowe (centra handlowe, biura, stadiony, lotniska) na porządku dziennym są powłoki akrylowe, chyba że z jakichś względów wymagana jest w tym miejscu szczególna ochrona.
