Choć kojarzy nam się zwykle z białymi fartuchami i sterylnymi laboratoriami, świat nauki może być cennym źródłem kolorystycznych inspiracji. Nie wierzycie? Poznajcie projekt Beautiful Chemistry, w ramach którego naukowcy z Chin postanowili pokazać światu, że chemia może być piękna. I jest!
Fot. Neda Glisovic / Wikimedia Commons / CC BY-SA 4.0
Wystarczyło zdobyć wysokiej jakości sprzęt wideo i poprosić o pomoc specjalistów od efektów specjalnych. A potem już robić swoje – przeprowadzić szereg reakcji chemicznych, których produkty wprost oszałamiają intensywnością i różnorodnością barw.
Jest to widowisko, które równać się może ze sztuką nowoczesną, ale inicjatorzy podkreślają, że nie chodzi tylko o efekt. Robią to przede wszystkim po to, by uświadomić ludziom piękno i znaczenie chemii. Dlatego też poniżej, oprócz samych filmików, zamieszczamy również komentarze i wyjaśnienia badaczy.
1) „Zawarte w niektórych roślinach cząsteczki nadające im kolor mogą zmieniać barwę pod wpływem kwasu lub zasady. Prezentujemy tutaj zmianę odcienia czerwonej kapusty oraz płatków kwiatu Teornia fournieri pod wpływem wodorotlenku sodu (NaOH) oraz kwasu solnego (HCl)”.
2) „Na tym filmie pokazane zostało pięć reakcji, każda o własnej, niepowtarzalnej »osobowości«. Podczas typowej reakcji wytrącania w pierwszym etapie widzimy przejrzysty roztwór, w drugim zaś, po dodaniu kilku kropli innego roztworu – mętny płyn. Jeśli jednak zastąpimy probówkę sześcienną szklaną kuwetą i przyjrzymy się całej reakcji z bliska, dostrzeżemy jej prawdziwe piękno”.
3) „A oto chemiczny ogród – bardzo popularny eksperyment chemiczny pokazujący, jakim cudem jest chemia. Reakcja zaszła w momencie kiedy dodano sól metalu do szkła wodnego (wodnego roztworu metakrzemianu sodu, Na2SiO3). Dzięki tworzeniu się przepuszczalnych membran z krzemianu metalu i efektowi osmotycznemu sól zaczyna się rozrastać i tworzyć różne interesujące formy”.
4) „Wrzuciliśmy odrobinę cynku metalicznego do roztworów azotanu srebra (AgNO3), siarczanu miedzi (CuSO4) i azotanu ołowiu (Pb(NO3)2) i zaprezentowaliśmy pojawiające się formy srebra, miedzi i ołowiu. W przypadku ołowiu, który tworzy wyjątkowo delikatną strukturę, dodaliśmy do roztworu również krzemian sodu (Na2SiO3) oraz kwas octowy (CH3COOH), aby nadać mu postać żelu”.
5) „Wielu reakcjom chemicznym towarzyszy wydzielenie gazu. W roztworze gaz pojawia się w postaci bąbelków; prezentujemy tutaj cztery reakcje, którym towarzyszy ten proces. Ostatnia to elektroliza wodnego roztworu wodorotlenku sodu (NaOH). W reakcji doszło do wydzielenia wyraźnie większej ilości wodoru (H2) na katodzie niż tlenu (O2) na anodzie. Idealne proporcje H2 : O2 to 2 : 1”.
6) „Kryształy są piękne, zarówno w skali mikroskopowej jak i od wewnątrz, w skali atomowej. Dotyczy to również samego procesu krystalizacji, czyli formowania się i wzrostu kryształów. Na tym filmie zaprezentowana została krystalizacja siarczanu miedzi (CuSO4), tiosiarczanu sodowego (Na2S2O3), tris(szczawiano)żelazianu(III) potasu (K3[Fe(C2O4)3]) oraz octanu sodu. Wszystkie te kryształy mają w środku cząsteczki wody. Ich wzory chemiczne to CuSO4·5H2O, Na2S2O3·5H2O, K3[Fe(C2O4)3]·3H2O oraz CH3COONa·3H2O”.
7) „Do fluorescencyjnego świetlika dodaliśmy odrobinę oleistych związków chemicznych, a następnie roztwór wodorotlenku sodu (NaOH). Inspirowaliśmy się serią Mad Science 2 pana Theodore’a Gray’a. Otrzymaliśmy coś bardzo ciekawego: kolorowe, fluorescencyjne krople, które dynamicznie się poruszały”.
8) „Na tym nagraniu pokazaliśmy trzy różne rodzaje dymu: ciemny dym z płomienia świecy, który osmala taflę przezroczystego szkła, dym kadzidła (przyjemny zapach!) oraz dym z chlorku amonu (NH4Cl) powstały gdy połączyły się dwa gazy: chlorowodór (HCl) oraz amoniak (NH3) (okropny zapach…)”.
Więcej o projekcie na stronie www.beautifulchemistry.net.
Źródło: The Chromologist
