Opóźniacz palenia HBCD jest szkodliwy i musi zostać wycofany z użytku – taką decyzję podjęli wspólnie przedstawiciele 160 krajów na konferencji ONZ w Genewie w maju tego roku. Środek ten był do tej pory powszechnie stosowany jako ogniochronny składnik powłok na tekstylia i materiały polimerowe.
Fot. gonzales2010 (Foter.com)
HBCD, czyli heksabromocyklododekan, to opóźniacz palenia stosowany od wielu lat w przemyśle polimerów i tekstylnym. Podejrzenia, że jest toksyczny i może kumulować się w środowisku pojawiły się już jakiś czas temu. Droga do wycofania związku z użytku – zwłaszcza tak skutecznego i popularnego jak HBCD – jest jednak długa i kręta i obejmuje wiele szczegółowych badań.
Zadania tego podjął się zespół ze szwajcarskiego instytutu EMPA na czele z Norbertem Heebem przy wsparciu naukowców z ETH Zurich, Eawag i Zurich University of Applied Sciences. Odkryli oni, że HBCD tworzy całą grupę związków. Opisali ich budowę wewnętrzną i określili, które formy mają tendencję do gromadzenia się w środowisku i mogą być zaklasyfikowane jako trwałe zanieczyszczenia organiczne.
Podejrzenia okazały się uzasadnione. Związki typu HBCD dobrze rozpuszczają się tłuszczach, dlatego łatwo kumulują się wzdłuż łańcucha pokarmowego, od ryb aż po ssaki. Na domiar złego rozkładają się bardzo powoli, dlatego mogą się przenosić na duże odległości – ich obecność odkryto już na przykład w rejonie Arktyki. To poważne zagrożenie nie tylko dla środowiska, ale i dla naszego zdrowia.
Wyniki badań trafiły do ekspertów ONZ, którzy na ich podstawie podjęli decyzję. HBCD zostanie uwzględniony w Konwencji Sztokholmskiej w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych i oficjalnie wycofany z użytku.
Nie oznacza to, że nagle staniemy się bezbronni w obliczu ognia. Zmniejszające palność powłoki i materiały na przykład na meble to absolutna konieczność, dlatego naukowcy z EMPA pracują także nad alternatywnymi opóźniaczami palenia (o czym pisaliśmy już na łamach naszego portalu).
Źródło: european-coatings.com
