a
kontakt z nami: 785 366 475 redakcja: redakcja@rynekfarb.pl reklama: ad@rynekfarb.pl
Profesjonalnefarby.net
Rynek FarbPigmenty i dodatkiDwutlenek tytanu – co z nim będzie?

Dwutlenek tytanu – co z nim będzie?

Kilka miesięcy temu niepokój wzbudziły doniesienia o potencjalnej kancerogenności dwutlenku tytanu. Jak wygląda obecna sytuacja tego najpopularniejszego białego pigmentu? Na jakim etapie są dyskusje, dotyczące jego klasyfikacji jako substancji niebezpiecznej? Portal European Coatings rozmawia na ten temat z ekspertami.

dwutlenek tytanu

Fot. TheDigitalWay / pixabay.com

W czerwcu ubiegłego roku na wniosek francuskiej komisji ANSES Komitet ds. Oceny Ryzyka ECHA orzekł, że dwutlenek tytanu w formie wdychanego pyłu może być zaklasyfikowany jako rakotwórczy w kategorii 2. O tym, na jakim etapie są dziś dyskusje dotyczące bieli tytanowej oraz o obecnym wizerunku tego pigmentu w mediach mówią Didier Leroy, Dyrektor Techniczny CEPE, oraz Tom Bowtell, szef grupy TiO2 Media Task Force powstałej również w ramach CEPE.

Sprawa wyjątkowa

Po tym, jak Komitet ds. Oceny Ryzyka wydał swoje oświadczenie, kwestia dwutlenku tytanu została poruszona przez Komisję Europejską na listopadowym spotkaniu właściwych organów REACH oraz CLP (grupy eksperckiej CARACAL). Komitet zaproponował zaklasyfikowanie bieli tytanowej jako substancji kancerogennej przy wdychaniu w kategorii 2. Zwykle Komisja Europejska automatycznie przyjmuje opinię Komitetu, w tym wypadku jednak, ze względu na wyjątkowość sprawy, postanowiła poddać tę kwestię dyskusji.

Poświęcony jej punkt porządku obrad został przemianowany z początkowej „Klasyfikacji mieszanin zawierających TiO2” na „Klasyfikację TiO2 i mieszanin zawierających TiO2”, co, jak wyjaśnia Didier Leroy, jest pozytywnym sygnałem, świadczącym o chęci rozszerzenia dyskusji. Sprawa jest wyjątkowa, ponieważ w przypadku dwutlenku tytanu mamy do czynienia z efektem cząsteczkowym, nazywanym PSLT (od ang. Poorly Soluble particles of Low Toxicity). W referacie wygłoszonym podczas listopadowego spotkania postawiono trzy pytania i poproszono o opinię zainteresowanych stron, zwłaszcza państw członkowskich.

Opinie państw członkowskich

Komisja Europejska poprosiła o pisemne komentarze przedstawicieli państw członkowskich, a po ich przeanalizowaniu temat zostanie raz jeszcze poddany pod dyskusję w trakcie marcowego spotkania CARACAL. Komentarze, dostępne publicznie, potwierdzają, że sprawa dwutlenku tytanu jest jedyna w swoim rodzaju i wymaga gruntownej analizy i dyskusji. Część państw członkowskich najwyraźniej jeszcze nie ustaliła swojego stanowiska, ale biorąc pod uwagę zdecydowane reakcje pozostałych, prawdopodobnie w najbliższym czasie poświęci również tej sprawie szczególną uwagę.

Samo CEPE, zgodnie ze swoim listem do Komisji Europejskiej z maja 2017, ma nadzieję, że przedyskutowana zostanie kwestia tego, czy CLP jest odpowiednim narzędziem do rozpatrywania takiego przypadku jak wdychany pył TiO2. Wiele spośród państw członkowskich ma podobne wątpliwości, rozumieją oni również negatywne konsekwencje uznania dwutlenku tytanu za kancerogenny. Nie pojawiły się też jeszcze żadne propozycje dotyczące sposobu wyłączenia / ograniczenia stosowania pigmentu. Tylko w jednej kwestii wszyscy przedstawiciele są zgodni – sprawa wymaga omówienia i dyskusji.

dwutlenek tytanu biel tytanowa TiO2

Fot. Emily Rachel Poisel / Foter.com / CC BY

Co dalej?

Jak mówi Leroy, listopadowe spotkanie rozbudziło zainteresowanie sprawą, dlatego prawdopodobnie większość członków poważnie rozważy potencjalną klasyfikację dwutlenku tytanu jako substancji niebezpiecznej oraz konsekwencje takiego posunięcia. Z pewnością jednak dyskusja będzie trudna i trudno przewidzieć, jak się zakończy – być może po marcowym spotkaniu CARACAL potrzebne będą dalsze badania, dane oraz rozmowy na ich temat.

CEPE zamierza aktywnie współpracować z organami władzy, wyjaśniając, jakim precedensem byłoby ograniczenie wykorzystania TiO2 oraz jak negatywne miałoby konsekwencje. Jak czytamy w opinii Komisji ds. Oceny Ryzyka, obecna propozycja klasyfikacji nie jest oparta na twardych dowodach, dlatego też CEPE uważa, że dwutlenek tytanu nie powinien być uznany za substancję kancerogenną. Krok ten nie służyłby ochronie ludzkiego zdrowia, za to wprowadziłby powszechne zamieszanie, zaszkodziłby samemu rozporządzeniu i odbiłby się na producentach i użytkownikach farb.

Ocena sprawy w ramach wspólnotowego kroczącego planu działań (CoRAP) rozpocznie się w tym roku, a specjaliści związani z REACH odpowiedzą na wszystkie otwarte pytania. Dopiero kiedy dostępne będą nowe wyniki badań i kiedy przepisy CLP zostaną dostosowane do tej wciąż otwartej kwestii, władze będą w odpowiedniej pozycji do podjęcia decyzji, czy użycie TiO2 powinno podlegać szczególnym regulacjom, czy nie, a jeśli tak – to jakim.

Nie taki straszny, jak go malują

Z obawy, że unijne dyskusje wokół bieli tytanowej wpłyną niekorzystnie na jej wizerunek w mediach, w kwietniu ubiegłego roku w ramach CEPE utworzona została grupa TiO2 Media Task Force, na czele której stanął Tom Bowtell. Jej celem jest zarządzanie zewnętrzną komunikacją z branżą farb, powłok i tuszów w oczekiwaniu na decyzję ECHA dotyczącą klasyfikacji TiO2 jako środka kancerogennego. Grupę tworzą starsi eksperci ds. komunikacji z państw członkowskich CEPE, a także reprezentanci narodowych stowarzyszeń producentów farb i tuszów w Europie.

dwutlenek tytanu biel tytanowa TiO2

Fot. Benjah-bmm27 / Wikimedia Commons

Jak wyjaśnia Bowtell, groźba klasyfikacji dwutlenku tytanu jako substancji kancerogennej niepokoi zarówno profesjonalistów, jak i klientów indywidualnych. Dlatego też po czerwcowym orzeczeniu Komitetu ds. Oceny Ryzyka w sieci pojawiło się oświadczenie TiO2 Media Task Force, zapewniające że farby, powłoki i tusze stosowane obecnie są bezpieczne.

Ocieplić wizerunek w mediach branżowych

Sprawa na szczęście nie stała się jeszcze przedmiotem zainteresowania mediów głównego nurtu, dyskusje bowiem toczą się wokół dwutlenku tytanu w formie pyłu, ten zaś nie występuje gdy związek jest już związany w farbie. W internecie pojawia się co prawda sporo negatywnych komentarzy dotyczących dwutlenku tytanu, ale dotyczą one głównie jego użycia jako dodatku do żywności, nie w produkcji farb.

Zainteresowanie mediów branżowych jest na razie również niewielkie, trwa bowiem debata na poziomie technicznym. TiO2 Media Task Force monitoruje jednak wszelkie doniesienia i wystosowuje nowe orzeczenia, skierowane zwłaszcza do robotników, którzy w produkcji farb są narażeni na wdychanie pyłu dwutlenku tytanu, ale również adresowane do masowego odbiorcy. Stara się również promować użycie bieli tytanowej. Przy wsparciu grupy powstają strony przekonujące, że biały pigment jest bezpieczny, oraz podkreślające jego znaczenie dla wytrzymałości i krycia farb – takie jak witryna Stowarzyszenia Wytwórców Dwutlenku Tytanu czy strona niemieckiego VdL.

Źródło: european-coatings.com