31 maja 2013 upłynął ostateczny termin drugiej fazy rejestracji substancji chemicznych zgodnie z rozporządzeniem REACH. Obowiązek rejestracji dotyczy obecnie wszystkich chemikaliów, które są produkowane w obrębie UE lub importowane do któregoś z krajów Unii. Zakończona właśnie tura rejestracji objęła substancje wytwarzane lub sprowadzane w ilości od 100 do 1000 ton rocznie.
fot. barrysmith (sxc.hu)
Rozporządzenie REACH zostało wprowadzone, aby ujednolicić przepisy dotyczące produkcji i stosowania środków chemicznych w całej Unii Europejskiej. Dotyczy ono praktycznie wszystkich substancji chemicznych, z wyjątkiem kilku nielicznych, które objęte są innymi przepisami unijnymi (środki ochrony roślin, produkty biobójcze, środki lecznicze, kosmetyki, dodatki do żywności i pasz). Ponieważ obowiązkowi rejestracji podlegają również mieszaniny, dotyczy on też producentów farb i lakierów.
Rozporządzenie weszło w życie 1 grudnia 2008. Od tego czasu każda nowa lub nie importowana wcześniej substancja musi zostać zarejestrowana i umieszczona w bazie ECHA (Europejskiej Agencji Chemikaliów).
REACH dotyczy jednak również chemikaliów, które już przed 2008 rokiem znajdowały się w obiegu. Baza ECHA musi bowiem być kompletna i zawierać pełen zestaw stosowanych w Europie substancji chemicznych. Dla środków stosowanych przed wejściem rozporządzenia w życie ustalono więc określone terminy rejestracji. Chemikalia produkowane lub sprowadzane w ilości powyżej 1000 ton rocznie (a także związki rakotwórcze, mutagenne lub toksyczne w ilości powyżej tony rocznie) zarejestrowane zostały przed 30 listopada 2010 – była to tzw. pierwsza faza rejestracji. Druga faza, dotycząca substancji w ilości 100-1000 ton rocznie, zakończyła się 31 maja bieżącego roku. Trzecia natomiast, w której zarejestrowane muszą zostać środki sprowadzane lub wytwarzane w ilości 1-100 ton rocznie, kończy się 31 maja 2018.
Rejestracja polega na dostarczeniu technicznego dossier, które zawiera podstawowe informacje o substancji (nazwa, klasyfikacja, właściwości), a także dane na temat jej zastosowania, wytwarzania oraz bezpiecznego użytkowania. W przypadku natomiast substancji produkowanej lub importowanej w ilości powyżej 10 ton rocznie, konieczne jest dodatkowo opracowanie raportu bezpieczeństwa chemicznego, który dotyczy wpływu danego związku na środowisko i na zdrowie ludzkie.
Aby rejestracja była prosta i intuicyjna, do opracowania powyższych dokumentów służy specjalne oprogramowanie. Techniczne dossier przygotować można przy pomocy aplikacji IUCLID 5, zaś do tworzenia raportu bezpieczeństwa chemicznego służy program Chesar. Dokumenty dostarczane są ECHA za pośrednictwem platformy REACH-IT.
Ewentualne wątpliwości na temat rejestracji rozwiewa również przygotowany przez ECHA przewodnik.
Źródło: ECHA, Biuro ds. Substancji Chemicznych
