Przyczepność farby (adhezja farby) – problemy i rozwiązania

Przyczepność farby określa się również jako adhezja farby do podłoża. Jeśli farba łuszczy się, może być to związane albo z jej słabą przyczepnością do podłoża, albo do warstwy farby gruntującej czy podkładowej, którą nanieśliśmy wcześniej na powierzchnię. Warto więc zadbać o:

• odpowiednie przygotowanie podłoża
• właściwy dobór i aplikację gruntu
• właściwą aplikację i warunki schnięcia dla farby nawierzchniowej

Podłoże przed malowaniem – czyste i oszlifowane

Przed malowaniem podłoża trzeba koniecznie pamiętać o:

• jego oczyszczeniu – bezwzględnie należy usunąć takie zabrudzenia jak silikon, oleje, tłuszcze, woski, pyły, resztki starej powłoki malarskiej czy skorodowany materiał; prędzej czy później dadzą one o sobie znać, rujnując wygląd naszej powłoki. Wystarczy odrobina rozpuszczalnika, a następnie przetarcie podłoża suchą szmatką. Bardzo ważne jest jednak wykonanie tego starannie – jeśli się nie przyłożymy, nie tylko nie usuniemy zanieczyszczeń, ale wręcz rozprowadzimy je na większej powierzchni!

• szlifowaniu – rzetelnie wykonane szlifowanie zwiększa bowiem chropowatość powierzchni, dzięki czemu staje się ona bardziej „czepliwa” dla farby; do zupełnie gładkiej powierzchni powłoka przylega słabo. Szlifowania można dokonać ręcznie, przy pomocy papieru ściernego, albo za pomocą odpowiednich urządzeń – szlifierek i szczotek mechanicznych.

• sprawdzeniu warunków – zwłaszcza przy malowaniu na zewnątrz i przy szybko zmieniającej się temperaturze może wystąpić na podłożu skroplenie pary wodnej związane z tzw. punktem rosy.

Grunt to dobry grunt

Słaba przyczepność farby do warstwy podkładowej może oznaczać, że zastosowaliśmy nieodpowiednią farbę gruntującą lub że popełniliśmy błędy przy jej nanoszeniu. Na ogół grunt to nieoceniony pośrednik między podłożem a farbą wierzchnią, musi być jednak dobrze dobrany i odpowiednio naniesiony.

Na co zwrócić uwagę przy różnych typach aplikacji

Dla różnych branż różne aspekty przygotowania powierzchni i nakładania farb mogą mieć większe lub mniejsze znaczenie.

Przy malowaniu tworzyw sztucznych do oczyszczenia i pasywacji powierzchni oraz dla lepszej przyczepności farby używa się specjalnych środków czyszczących lub alkoholu izopropylowego. Dla zagwarantowania odpowiedniej przyczepności pomiędzy warstwami farby zaleca się często aplikację powłoki nawierzchniowej na farbę podkładową metodą mokro na mokro (ang. „wet on wet”), po odczekaniu odpowiedniego czasu (z reguły 5-10 minut) na wstępne odparowanie rozpuszczalników (tzw. „flash-off time”).

W przemysłowych farbach antykorozyjnych przyczepność w dużej mierze zależy od przygotowania podłoża. Warto zauważyć również, że dla farb podkładowych oraz międzywarstw podaje się również minimalny i maksymalny czas do nałożenia farby nawierzchniowej.

W branży drzewnej również można stosować aplikację „mokro na mokro” lub po wyschnięciu nałożyć warstwę nawierzchniową farby, ale po uprzednim przeszlifowaniu podkładu.

W farbach proszkowych istotnymi punktami procesu zapewniającymi odpowiednią przyczepność będzie pasywacja powierzchni, dobór odpowiedniego rodzaju farby oraz wygrzanie jej w odpowiedniej temperaturze i czasie.

Lakiernicy samochodowi powinni szczególną uwagę zwrócić na przygotowanie powierzchni (zwłaszcza odtłuszczenie powierzchni z pozostałości olejów, silikonu itp), odpowiednim przeszlifowaniu powierzchni do malowania oraz zapewnieniu odpowiednich warunków dla suszenia powłoki.

Wszystkie potrzebne informacje – dotyczące grubości powłok, czasów schnięcia, odpowiednich połączeń farb gruntujących z farbami nawierzchniowymi – znajdziemy w kartcie technicznej. Naprawdę warto korzystać ze wskazówek producenta, gwarantują nam one bowiem trwałą i dobrze przylegającą powłokę malarską.

 Schnięcie – za ciepło, za zimno…

Niekiedy problemy z przyczepnością powłoki pojawiają się też, gdy warunki schnięcia farby nie są odpowiednie. Wystrzegać należy się skrajności – niekorzystna będzie zarówno zbyt wysoka, jak i zbyt niska temperatura, zbyt duża ale i zbyt mała wilgotność powietrza.

 Gdy farba jednak się nie trzyma…

A co robić, gdy już coś poszło nie tak i farba zaczęła się łuszczyć? Jedyna rada to usunąć całą starą warstwę malarską, dokładnie oszlifować i oczyścić powierzchnię i zacząć wszystko od nowa, pamiętając o powyższych zaleceniach. Jeśli tylko o niczym nie zapomnimy – farba powinna świetnie przylegać, spełniać swoje funkcje i cieszyć oko przez długie lata.