Farba gruntująca naniesiona bezpośrednio na podłoże gwarantuje dobrą przyczepność warstwy farby zewnętrznej oraz jej nienaganny wygląd. Aby jednak właściwie spełniała swoją funkcję, musi być prawidłowo zaaplikowana. Poniżej – kilka wskazówek, jak otrzymać warstwę gruntującą, która stanie na wysokości zadania.
O tym, że jak ważne jest gruntowanie, przekonywaliśmy już w innym tekście. Czas na krótki instruktaż, jak dokonać tej operacji, o czym pamiętać, czego się wystrzegać i czym się kierować wybierając farbę gruntującą.
Dobór gruntu
Dwa najczęściej stosowane rodzaje środków gruntujących to wodorozcieńczalne farby lateksowe oraz produkty na bazie oleju. Te pierwsze są elastyczne, odporne na pękanie i łuszczenie oraz proste w aplikacji. Stosuje się je głównie w przypadku porowatych podłoży mocno chłonących wilgoć (takich jak tynki cementowo-wapienne, gipsy, płyty gipsowe i cementowe czy mury z cegieł lub pustaków ceramicznych), których grunty na bazie oleju nie mogą dobrze penetrować (jak wiadomo, olej nie miesza się z wodą). Farby lateksowe mają jednak również swoje wady – wypadają zdecydowanie gorzej pod względem krycia. Mając do zagruntowania ścianę z dużą ilością uporczywych plam (jak choćby w pomieszczeniach, w których często pali się papierosy), trzeba wykorzystać produkt na bazie oleju, gdyż tylko on skutecznie zakryje nieestetyczne zabrudzenia. Tego typu grunty bardzo dobrze też sprawdzają się w przypadku drewna.
Są sytuacje, w których niektórych rodzajów farb gruntujących nie tylko nie powinno się, ale wręcz nie można stosować. Na przykład grunty rozpuszczalnikowe (czyli także te na bazie oleju) naniesione na tynk pod którym znajduje się ocieplenie styropianowe lub na podłoże z fragmentami starej powłoki bazującej na spoiwie organicznym mogą spowodować pęcznienie i uszkodzenia struktury. Niszczycielskie działanie wykazują także grunty silikatowe – zawarte w nich szkło wodne uszkadza stolarkę okienną oraz powierzchnie szklane, marmurowe i aluminiowe. Natomiast produkty na bazie dyspersji silikonowych zastosowane na gipsie lub płycie gipsowo-kartonowej niekorzystnie wpływają na wygląd, zmieniając kolor.
Przygotowanie podłoża
Powierzchnia, na którą ma być naniesiony grunt, musi być czysta i sucha. Należy więc ją przemyć wodą z dodatkiem łagodnego detergentu, a pleśni pozbyć się za pomocą wybielacza rozcieńczonego wodą w stosunku 1:4. Następnie zaleca się przeszlifować ścianę papierem ściernym, aby uzyskać równomierną powierzchnię, zapewniającą gruntowi dobrą przyczepność. Wszelkie gwoździe i śrubki powinny być przed gruntowaniem usunięte. Powstałe w ścianie ubytki i szczeliny należy uzupełnić przy pomocy szpachelki.
Z gruntowaniem świeżego tynku trzeba poczekać 3-4 tygodnie. W tym czasie zachodzą jeszcze w jego strukturze intensywne reakcje chemiczne. Po upływie kilku tygodni jest już jednak na tyle stabilny, że można nanieść na niego farbę gruntującą.
Aplikacja gruntu
Farbę gruntującą nanosi się za pomocą pędzla lub wałka, w miarę możliwości równomiernie, wykonując ruchy od góry do dołu, tak aby ewentualne krople nie ściekały na powierzchnię już pomalowaną.
Ważne jest, aby środek gruntujący wnikał w strukturę ściany, a nie gromadził się na powierzchni w postaci połyskliwego filmu. Dlatego dobrze jest przed rozpoczęciem gruntowania na próbę nanieść niewielką ilość gruntu na reprezentatywny fragment ściany. Jeżeli farba nie wnika w podłoże, należy rozcieńczyć grunt za pomocą odpowiedniego rozcieńczalnika.
Liczba warstw
Ilość warstw gruntu, jaką należy nanieść na podłoże, jest zwykle podana na opakowaniu. Na ogół wystarczy tylko jedna warstwa. Maksimum – dwie warstwy – stosuje się kiedy podłoże jest nierówne i mocno nasiąkliwe. Wtedy też zwykle stosuje się technikę „mokre na mokre” – nanoszenie jednej warstwy gruntu na drugą, zanim jeszcze ta wyschnie, co pozwala osiągnąć lepszą penetrację.
Czas schnięcia
Należy pamiętać o tym, że grunt musi być pozostawiony do wyschnięcia na czas określony przez producenta. Zwykle jest to około 24 godziny. Jeśli farba zewnętrzna zostanie naniesiona przed upływem tego czasu, środek gruntujący nie spełni swojej roli, a utworzona warstwa prawdopodobnie szybko zacznie niszczeć. Nie jest jednak także wskazane zbyt długie zwlekanie z aplikacją farby, ponieważ po pewnym czasie grunt traci swe właściwości i przestaje zapewniać dobrą przyczepność powłoki zewnętrznej. Konieczne jest wówczas naniesienie jego świeżej warstwy.
Stosowanie się do powyższych wskazówek gwarantuje otrzymanie niezawodnej i w pełni funkcjonalnej warstwy gruntującej na ścianach i murach. Malując natomiast elementy z innego tworzywa trzeba pamiętać o dodatkowych powinnościach – na przykład w przypadku drewna konieczne jest pozbycie się nadmiaru żywicy i zapobieganie wydzielaniu się jej z sęków.
Opracowano na podstawie:
A. Wanat, „Gruntowanie”, Sto Nowości 2/2010,
„When and how to use primer”
„Knowing how many coats of paint primer you need for your walls”, DoItYourself
„How to properly apply paint primer on your walls”, DoItYourself
„Gruntowanie powierzchni przed malowaniem”, Leroy Merlin
I. Szczepaniak, „Gruntowanie ścian – żeby się dobrze trzymało”