Wtopienie się w tło to stary, sprawdzony sposób na skuteczny kamuflaż, ale jest również z gruntu inna teoria na temat tego, jak wprowadzić w zakłopotanie wroga. Jej ucieleśnieniem jest Dazzle Ship, koncept statku wykorzystany przez Wielką Brytanię i USA w I i II wojnie światowej. Trzeba przyznać, że prezentuje się... niecodziennie.
Statek HMS Kilbride. Fotografia z I wojny światowej pochodząca ze zbiorów Imperial War Museum. Fot. Surgeon Oscar Parkes / Wikimedia Commons
Podczas gdy stare prawidła kamuflażu głoszą „Nie wyróżniaj się”, Dazzle Ships, przeciwnie, wyróżnia się tak bardzo, jak to tylko możliwe. Tu nie chodzi o to, by ukryć się przed nieprzyjacielem, ale aby go zaskoczyć, oszołomić, utrudnić postrzeganie wielkości i odległości.
Kolory? Jak najbardziej jaskrawe i bijące po oczach. Wzory? Jakie tylko dusza zapragnie – kreski, kropki, zygzaki, cętki czy paski zebry… Zdaniem twórców pomysłu pozwalało to zmylić przeciwnika co do odległości i obranego kursu.
Dazzle Ship jako dzieło sztuki
Przykładem takiego obiektu jest pomalowany w stylu Dazzle Ship statek „Edmund Gardner”, który pojawił się ostatnio w porcie w Liverpoolu na pamiątkę tego nieprawdopodobnego pomysłu. Jego właścicielem jest Merseyside Mariritme Museum.
Dzieło sztuki powstałe w Liverpoolu na pamiątkę Dazzle Ships. Fot. Rept0n1x (Liverpool (45)) / Wikimedia Commons
Nowa, pstrokata szata statku to dzieło artysty z Wenezueli, Carolosa Cruz-Dieza. Pokrył on kadłub statku szerokimi pasami w jaskrawych, intensywnych kolorach. Cały projekt odbył się przy współpracy z tegoroczną edycją największego festiwalu sztuki współczesnej w Wielkiej Brytanii, Liverpool Biennial.
Początki legendy
Dziś już dokładnie nie wiadomo, kto był autorem koncepcji Dazzle Ship – kamuflażu polegającego na oszołomieniu wroga krzykliwymi barwami i wzorami. Zwykle w tym kontekście wymienia się dwa nazwiska – brytyjskiego malarza Normana Wilkinsona oraz szkockiego przyrodnika Johna Grahama Kerra, który miał zaproponować takie rozwiązanie Churchillowi we wrześniu 1914.
Pomysł stał się legendą, a do jego entuzjastów – choć z powodów mniej praktycznych – należał sam Picasso. Ponoć jego kubistyczna technika malowania została zainspirowana pomalowaną w stylu Dazzle armatą, którą pewnego razu artysta zobaczył gdy transportowano ją ulicami Paryża.
Nie tylko militaria
Dazzle-kamuflaż był inspiracją dla wielu artystów. Oprócz Picassa zachwycał się nim między innymi Edward Wadsworth… („Dazzle ships in Drydock at Liverpool”, 1919, fot. Wikimedia Commons)
Co więcej, Dazzle-kamuflaż nie skończył na cmentarzu efektownych, ale nigdy niewykorzystanych pomysłów. Gdy inne sposoby zawiodły, brytyjska i amerykańska marynarka zdecydowała się go wykorzystać. Dazzle Ships pojawiły się na morzach w trakcie I wojny światowej oraz, choć już na mniejszą skalę, podczas II wojny światowej. Krzykliwe wzory w stylu Dazzle wyszły ostatecznie poza sferę wojskową i stały się między innymi inspiracją dla architektów.
Ten niezwykły kamuflaż to dowód na to, że nawet w na pozór szarym i bezbarwnym przemyśle militarnym jest miejsce na niezwykłe, kolorowe rozwiązania.
Źródło: paintsquare.com
…i Arthur Lismer („Olympic with returned soldiers”, 1919, fot. Wikimedia Commons).
Styl Dazzle przeniknął także do architektury. Na zdjęciu budynek przy 143 Old Church Street w Londynie. Fot. George Rex (Chelsea Art Club) / Wikimedia Commons
