a
kontakt z nami: 785 366 475 redakcja: redakcja@rynekfarb.pl reklama: ad@rynekfarb.pl
Profesjonalnefarby.net
Rynek FarbFarby dekoracyjneWzornik NCS – Natural Colour System

Wzornik NCS – Natural Colour System

NCS to system, który porządkuje kolory zgodnie ze sposobem postrzegania ich przez ludzkie oko. W trzech krajach – Szwecji (gdzie powstał), Norwegii i Hiszpanii – stanowi oficjalną normę, zaś w około sześćdziesięciu innych jest powszechnie znany i stosowany. Jego rosnąca popularność sprawiła, że znajduje różne ciekawe zastosowania, m.in. w badaniach archeologicznych i odnowie zabytków.

NCS Natural Colour System

Fot. gabriel77 (rgbstock.com)

Twórcy systemu – pracownicy szwedzkiego ośrodka Scandinavian Colour Institute – oparli się na pracy niemieckiego psychologa Ewalda Heringa. Na tej podstawie wyróżniono 1950 kolorów postrzeganych przez zdrowego człowieka. Obecnie korzysta się z rozszerzonej wersji systemu, oznaczanej literą S.

Kolory w tym systemie są rozróżniane na podstawie stopnia podobieństwa do tzw. barw elementarnych – żółtej (Y), czerwonej (R), niebieskiej (B), zielonej (G), białej (W) i czarnej (S). Prócz tego bierze się też pod uwagę podobieństwo do czarnego (ang. Blackness) i chromatyczność (ang. Chromaticness), czyli podobieństwo do najczystszego odcienia w danej grupie kolorystycznej. W teorii brzmi to trochę skomplikowanie, jednak bardzo pomocny okazuje się przestrzenny model systemu. Spróbujemy wyjaśnić to na przykładzie.

Zacznijmy od parametru określanego po prostu jako kolor (ang. Hue), czyli podobieństwa do barw elementarnych. Przestrzennie możemy go zaprezentować jako tarczę. Gdy podzielimy ją na ćwiartki, otrzymamy na granicy każdej z nich jedną z barw elementarnych – żółtą, czerwoną, niebieską lub zieloną. Dzieli je umowne 100 stopni na okręgu (cały więc składa się z 400 jednostek). Przykładowa notacja odpowiadająca temu parametrowi wygląda następująco: Y50R. Oznacza to, że dany kolor znajduje się na okręgu między żółcią a czerwienią, dokładnie w połowie drogi między nimi (inaczej ujmując w 50% składa się z żółci, w 50% – z czerwieni).

Fot. arch. NCS

Fot. arch. NCS

Pozostają jeszcze dwie barwy elementarne – biel i czerń. Podobnie jak w przestrzennym systemie RAL Design skala monochromatyczna leży na osi przechodzącej przez środek tarczy. Oś ta wraz z punktem na brzegu tarczy wyznacza trójkąt, na podstawie którego określa się pozostałe dwa parametry systemu – Blackness i Chromaticness. Blackness określa oczywiście położenie na skali monochromatycznej, natomiast Chromaticness – położenie między czystym kolorem na tarczy a skalą monochromatyczną.

Posłużymy się przykładem ze strony systemu NCS. Załóżmy, że mamy do czynienia z kolorem oznaczonym notacją S 1070-Y10R. Poszczególne znaki oznaczają tu:

• S – rozszerzoną, obowiązującą od 1995 roku wersję systemu,
• 1070 – 10 oznacza 10% podobieństwa do czarnego (więc jest to raczej jasny odcień), zaś 70 – 70% podobieństwa do najczystszego koloru w danej grupie, określonego przez dalszą część notacji (więc jest to raczej intensywny, nie rozmyty odcień),
• Y10R – oznacza, że kolor znajduje się na tarczy między żółtym a czerwonym, w odległości zaledwie 10 stopni od żółci (a więc 90 stopni od czerwieni).

Jaki to kolor? Zobaczmy:

Fot. arch. NCS

Dość podobnym do powyższego kolorem jest żółć widniejąca na szwedzkiej fladze, którą opisano zgodnie z oznaczeniami systemu NCS 0580-Y10R. Natomiast niebieski odcień tła dla żółtego krzyża to NCS 4055-R95B.

Notacja w systemie NCS jest prosta i intuicyjna, toteż zaskarbiła już sobie sporo zwolenników. Jej stosowanie w praktyce umożliwia skaner NCS Scan 2.0, który można przyłożyć do dowolnej powierzchni i otrzymać pełną notację jej koloru.

Posługując się tym urządzeniem dr Ian Watts, brytyjski archeolog, określił kolor znalezionych w czasie wykopalisk fragmentów ochry. Prawdopodobnie pigment ten był używany przez kobiety w Afryce już 100 tysięcy lat temu jako środek upiększający.

Inny ciekawy przykład zastosowania systemu NCS to odnowa zabytków. Wykorzystano go przy okazji odnowy zamku Stolzenfels, historycznej budowli w Dolinie Środkowego Renu wzniesionej w XIX wieku na ruinach XIV-wiecznych. Jednym z architektów uczestniczących w XIX-wiecznej odbudowie zamku była legenda niemieckiej architektury, Karl Friedrich Schinkel. Wykorzystał on wówczas swój słynny odcień zieleni, nazywany dziś w Niemczech od jego nazwiska „Schinkelgrün”. Przy pomocy skanera NCS udało się zdefiniować ten kolor i opisać go odpowiednią notacją.

Jeśli zaś chodzi o bardziej pragmatyczne zastosowania wymienić można choćby Centri, firmę ze Sztokholmu specjalizująca się w produkcji protez i ortez. Z powodzeniem stosuje ona własny system bazujący na NCS, by oznaczać kolory elementów protezy imitujących ludzką skórę. W ten sposób klient może łatwo dobrać odcień zbliżony do koloru jego własnej skóry.

Źródło: NCS